بررسی ساختار ترشحی در برخی گونه های جنس Hypericum در ایران

جنس Hypericum L. از خانوادۀHypericaceae ، با حدود 500 گونه، انتشار جهانی دارد. این جنس در ایران شامل 19 گونه است. طیف گسترده‌ای از ترکیبات فعال بیولوژیک در این گیاه شناسایی شده از جمله نفتودیانترون ها مانند هایپریسین وسودوهایپریسین که بیشترین کاربرد آن خاصیت ضد‌افسردگی است. در این پژوهش که با هدف برقراری ارتباط میان داده‌های تشریحی، بافت-شناسی و ریخت‌شناسی انجام شد، ساختار تشریحی و بافت‌شناسی اندام‌های رویشی و زایشی در گونه‌های، H. dogonbadanicum, H. androsaemum, H. perforatum, H. tetrapterum, H. triquetrifolium, H. scabrum, H. asperulum, H. apricum, H. lysimachioides, H. elongatum, H. hirtellum, H. davisii, H. helianthemoides, H. vermiculare, H. hirsutum, H. linarioides, H. armenum مورد بررسی قرار گرفت. این مطالعه نشان داد که مهمترین بافت در تفکیک و شناسایی گونه‌ها، بافت ترشحی است. در این جنس ساختار ترشحی سازمان‌یافته و منحصر‌به‌‌فرد شامل کانال‌های ترشحی، کیسه‌های ترشحی و گرهک‌های کوچک تیره‌رنگ چند‌سلولی (غدد سیاه) وجود دارد. این ساختار‌ها می‌تواند در ساقه، برگ‌ها، گلبرگ-ها، کاسبرگ‌ها، پرچم‌ها و برچه‌ها وجود داشته باشد. اما همۀ این ساختارها در همۀ گونه‌ها وجود ندارد و در اندام‌های مختلف یک گونه نیز وجود و پراکندگی متفاوتی دارد. کانال‌های ترشحی در همۀ گونه‌ها وجود دارد ولی از نظر تعداد، نوع و جایگاه متفاوت است. کیسه‌های ترشحی در همۀ گونه‌ها وجود دارد ولی از نظر قطر حفره و محل قرارگرفتن تفاوت‌هایی را نشان می-دهد. گرهک‌های تیره‌رنگ هم فقط در برخی گونه‌ها و در بعضی از اندام‌های آنها وجود دارد. بر پایة مشاهدات فوق، یک کلید تشخیصی ارائه شد که تاحدود زیادی با رده‌بندی‌های موجود مطابقت دارد.